Over FOMO
Wat is FOMO?
FOMO (Fear of Missing Out) is een psychologisch fenomeen waarbij iemand angst ervaart om belangrijke gebeurtenissen, kansen of sociale interacties te missen. Dit komt vooral voor in de context van sociale media, waar mensen constant worden blootgesteld aan updates over de activiteiten en successen van anderen. Hierdoor kan een gevoel van urgentie en sociale druk ontstaan, wat kan leiden tot gevoelens van ontevredenheid en stress (Przybylski et al., 2013).
De term FOMO werd voor het eerst systematisch onderzocht door Przybylski et al. (2013), die het definieerden als “een wijdverspreid gevoel dat anderen bevredigende ervaringen hebben terwijl men zelf afwezig is” (p. 1841). Dit gevoel wordt versterkt door het toenemende gebruik van digitale technologieën, met name sociale media, die continu een stroom van sociale updates en gebeurtenissen tonen.
Volgens onderzoek van Elhai et al. (2021) kan FOMO voortkomen uit psychologische factoren zoals lage zelfwaardering, een hoge mate van neuroticisme en een verhoogde afhankelijkheid van sociale media. Mensen die gevoelig zijn voor sociale vergelijking en een sterke behoefte aan goedkeuring hebben, lopen een groter risico om FOMO te ervaren. Dit komt doordat ze voortdurend bezig zijn met hoe hun leven zich verhoudt tot dat van anderen.
FOMO kan zich op verschillende manieren manifesteren. Sommige mensen ervaren stress of onrust wanneer ze geen toegang hebben tot hun smartphone, wat bekendstaat als “nomophobia” (King et al., 2013). Anderen voelen zich onzeker over hun sociale status en nemen impulsieve beslissingen, zoals het accepteren van uitnodigingen voor sociale evenementen waar ze eigenlijk geen zin in hebben, uit angst om buitengesloten te worden (Barry & Wong, 2020).
Daarnaast heeft FOMO niet alleen invloed op het emotionele welzijn, maar ook op cognitieve en gedragsmatige processen. Een studie van Baker et al. (2016) wees uit dat studenten met een hoge mate van FOMO meer geneigd waren om afgeleid te worden door hun telefoon tijdens het studeren, wat hun academische prestaties negatief beïnvloedde. Ook blijkt uit onderzoek van Roberts en David (2020) dat FOMO kan leiden tot problematisch smartphonegebruik en een verhoogde afhankelijkheid van digitale connecties ten koste van fysieke sociale interacties.
Kortom, FOMO is een complex fenomeen dat beïnvloed wordt door zowel psychologische als technologische factoren. De constante blootstelling aan sociale media en de behoefte aan sociale validatie dragen bij aan dit gevoel, met mogelijk negatieve gevolgen voor het mentale welzijn, productiviteit en sociale relaties.
Hoe kun je FOMO verminderen?
Gelukkig zijn er verschillende strategieën om FOMO te verminderen en een gezondere relatie met sociale media en sociale interacties te ontwikkelen:
Bewust omgaan met sociale media: Beperk de tijd die je op sociale media doorbrengt en wees selectief in wat je bekijkt. Probeer alleen accounts te volgen die je een positief gevoel geven en vermijd content die gevoelens van onzekerheid of vergelijking oproept.
Stop met jezelf vergelijken: Iedereen deelt vooral de hoogtepunten van hun leven op sociale media. Dit betekent niet dat hun leven perfect is. Richt je op je eigen geluk en prestaties in plaats van continu te meten hoe je het doet ten opzichte van anderen.
Onderneem meer offline activiteiten: Besteed tijd aan hobby’s, sport en echte sociale contacten. Plan activiteiten waar je echt van geniet, zonder de behoefte om dit te delen op sociale media.
Plan digitale detox-momenten: Creëer bewuste momenten waarop je je smartphone niet gebruikt, zoals een uur voor het slapengaan of tijdens maaltijden. Dit helpt om meer in het moment te leven en je minder afhankelijk te voelen van technologie.
Oefen mindfulness en zelfreflectie: Houd een dagboek bij waarin je noteert wanneer je FOMO ervaart en welke gedachten dit bij je oproept. Dit helpt om meer inzicht te krijgen in je emoties en patronen te doorbreken.
